De impact van het coronavirus op Nederlandse bedrijven
Het coronavirus heeft helaas ook in Nederland zijn intreding gedaan en ook economisch gezien brengt de epidemie zware schade toe. Veel Nederlandse bedrijven lopen een grote hoeveelheid winst mis. Uit onderzoek blijkt zelfs dat Nederland zelfs in de top 10 staat van landen die economisch het meest geraakt worden door de uitbraak van het coronavirus. Naar schatting merken zo’n duizend Nederlandse bedrijven die negatieve economische impact van het coronavirus ervaren.
Veel bedrijven zijn afhankelijk van Chinese leveranciers voor hun bedrijfsvoering. Dit terwijl sommige Chinese fabrieken sluiten en niet meer kunnen leveren. Daarnaast zijn er Nederlandse bedrijven die veel naar China exporteren en ineens te maken krijgen met een stuk minder vraag uit die regio. Ook lijdt bijvoorbeeld de toerismesector aanzienlijk onder de uitbraak van het coronavirus. Wanneer het virus zich verder verspreid, zal de economische impact op Nederlandse ondernemingen waarschijnlijk alleen maar toenemen.
Wat kan je als bedrijf doen als je schade lijdt door het coronavirus?
Als je als bedrijf hoge financiële schade lijdt door het coronavirus, wil je er natuurlijk alles aan doen om de schade te beperken of verhaald te krijgen. Het is dus verstandig om als bedrijf op zoek te gaan naar alternatieve, minder risicovolle leveranciers of klanten. Natuurlijk is dit, vooral voor de kleinere bedrijven, niet altijd mogelijk. Bovendien is het kwaad vaak al geschied. Op hulp van de Nederlandse overheid hoeven geraakte ondernemingen voorlopig ook niet te rekenen. Er zijn nog geen plannen om eventuele staatssteun te verlenen. Een van de redenen hiervoor is dat het lastig is de precieze schade in te schatten.
Kan schade aan mijn bedrijf door het coronavirus verzekerd worden?
Een bedrijfsschadeverzekering kan een onderneming beschermen tegen omzetdalingen door allerlei soorten oorzaken. Voorbeelden van schadeveroorzakende gebeurtenissen die meestal worden gedekt zijn: brand, storm en diefstal. Voorwaarde is meestal dat er sprake moet zijn van materiële schade.
Het verzekeren van schade veroorzaakt door het coronavirus is erg ingewikkeld. Veel verzekeraars sluiten vergoeding van schade ontstaan door virussen uit in de polisvoorwaarden van bedrijfsschadeverzekeringen. Ook het feit dat het coronavirus in principe geen materiële schade toebrengt, maakt het lastig deze oorzaak te verzekeren.
In zeer specifieke gevallen zou een bedrijfsschadeverzekering toch nog uitkomst kunnen bieden. Dit is bijvoorbeeld zo als er onverhoopt binnen het bedrijf een besmetting is en als gevolg daarvan er schade in de productie is.
Wanneer je een bedrijf hebt en een van je werknemers krijgt het virus, dan moet deze persoon natuurlijk thuisblijven om verdere besmetting en schade te voorkomen. In dat geval kan je als werkgever wel een beroep doen op een WGA-verzekering. Deze dekt ook gevallen waarin mensen tijdelijk niet kunnen werken vanwege het coronavirus.
Door de uitbraak van het coronavirus worden er ook meerdere evenementen afgelast. Denk aan de grootste technologiebeurs van Europa, de Mobile World Congress. Ook dan levert dat enorme schade op voor de bedrijven die achter zo’n evenement zitten. Wanneer je in een evenementenverzekering een annuleringsdekking hebt opgenomen, kan het uitstellen of afgelasten van het evenement gedekt worden. Ook wanneer het coronavirus de oorzaak is.
Wat als ik een zakenreis moet afzeggen door het coronavirus?
In zeer risicovolle gebieden, zoals Wuhan en Noord-Italië, is het niet al te verstandig om een zakenreis te houden. Hierdoor kan je als werkgever genoodzaakt zijn de reis af te breken of af te zeggen. Het hangt echter van de omstandigheden van het geval af of je door de verzekering geholpen wordt.
Als de vluchten niet meer gaan naar de bestemming, dan zijn de kosten in beginsel voor de reisorganisatie. Wanneer er nog wel vluchten naar het gebied gaan, biedt een annuleringsverzekering in principe geen dekking als je als werkgever toch besluit niet te gaan. Zit je al in een risicovol gebied en wil je met je werknemers terug naar huis? Dan krijg je de kosten vergoedt door de reisverzekering, maar alleen als de autoriteiten je verplichten om het gebied te verlaten. Doen ze dat niet? Dan is er zeer waarschijnlijk geen dekking voor de kosten als je toch besluit te vertrekken.
Kan er door het coronavirus werktijdverkorting en een WW-uitkering voor personeel aangevraagd worden?
Veel Chinese bedrijven laten door het coronavirus hun personeel korter werken. Wanneer de aanwezigheid van het virus in Nederland vergroot, zouden bedrijven dat hier ook kunnen doen. Onder voorwaarden kan je dan een vergunning voor werktijdverkorting aanvragen. Een bedrijf kan zo’n vergunning krijgen als het is getroffen door een situatie die niet valt onder het normale bedrijfsrisico. Daarnaast moet je als werkgever verwachten dat je personeel minimaal 20% minder kan werken in een periode ven een halve maand tot zes maanden. Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid zal de vergunningsaanvraag voor werktijdverkorting beoordelen.
Wanneer een vergunning is verleend, is het belangrijk om gelijk bij het UWV een WW-uitkering voor de werknemers aan te vragen. De uitkering wordt dan aan het bedrijf gedaan, die vervolgens het personeel betaalt. Zo merkt het personeel er weinig van en blijft het bedrijf beschermd tegen grote schades.
Hoe kan ik als werkgever de juridische risico’s beperken?
Zoals je hebt kunnen lezen is het niet altijd even evident dat je schade geleden door het coronavirus terug kan krijgen van de verzekering of kan verhalen op een andere partij. Daarom is het belangrijk om te kijken hoe je de schade kan voorkomen. Dit kan je bijvoorbeeld doen door goed te kijken met wie je in zee gaat en ook door contractueel het een en ander af te spreken.
Ga bijvoorbeeld na of er in het contract een boetebeding staat voor wanneer een partij niet kan leveren of dat je een levering kan annuleren. In contracten kunnen ook clausules staan die bepaalde soorten schades uitsluiten.
Vaak staat er ook iets over overmacht opgenomen in een contract of in de algemene voorwaarden. Het ligt aan wat er precies omschreven staat welke gevallen onder overmacht vallen. Het coronavirus zou eronder kunnen vallen als dat in het contract bepaald is. Ga je dus een verbintenis aan met een partij in een risicovol gebied? Dan is het verstandig om een specifieke bepaling over het coronavirus en overmacht in het contract op te nemen.
Het kan ook zijn dat het coronavirus volgens nationaal recht bestempeld wordt als een overmachtssituatie, hetgeen in China recentelijk is gebeurd. Dit heeft invloed op de verplichtingen die partijen over en weer hebben. Het hangt wederom van de situatie af welk recht van toepassing is op de verhoudingen. Dit kan het Nederlands, maar ook bijvoorbeeld het Italiaans of Chinese recht zijn. Dit maakt het niet eenvoudig om de gevolgen te voorspellen.
Welke voorzorgsmaatregelen kan ik als werkgever verder nemen?
Welke voorzorgsmaatregelen je moet nemen als werkgever is natuurlijk erg situatieafhankelijk. Vele bedrijven hebben al heuse ‘coronaprotocollen’ in werking gezet. Zo mogen er geen handen meer worden geschud en zakenreizen opgeschort. Het beste advies voor elk bedrijf is om de adviezen van het RIVM goed in de gaten te houden. Verder kan het geen kwaad om de hygiëne binnen het bedrijf extra in de gaten te houden, zeker als je bijvoorbeeld een horecaonderneming hebt.
Wat kan een advocaat doen?
Er heerst natuurlijk nog een hoop onduidelijkheid over de gevolgen voor bedrijven door het coronavirus. Juist hierdoor kan het verstandig zijn om met een advocaat te bespreken wat de gevolgen zouden kunnen zijn en hoe je eventuele schade zou kunnen verzekeren of voorkomen. Tevens kan een advocaat je helpen om contracten met andere partijen zo ‘corona-proof’ mogelijk te maken.