Plaats direct je vraag
Oplichting in de wet
Oplichting is in artikel 326 van het Wetboek van Strafrecht strafbaar gesteld. Maar wat houdt het begrip oplichting precies in en wanneer is er sprake van? In essentie gaat het om het geval waarin een oplichter iemand door misleiding beweegt om een bepaald goed of geld af te geven. Er is alleen sprake van oplichting wanneer de persoon ook daadwerkelijk de intentie heeft om de ander te misleiden en op te lichten.
De wet noemt de drie verschillende gevallen van wanneer iemand zich schuldig maakt aan oplichting. De eerste is dat de misleidende partij een valse naam of identiteit gebruikt. Daarnaast wordt je opgelicht als de andere partij “listige kunstgrepen” gebruikt om je geld of goederen af te laten geven. Denk hierbij aan listige trucjes zoals het versturen van een valse Tikkie. Tot slot is er sprake van oplichting als een partij iemand anders misleidt door “een samenzwering van verdichtsels” (meerdere leugens).
Oplichting op internet
Oplichting is dus een vrij breed begrip en zeker op het internet zijn er veel verschillende situaties te bedenken waarin dit van toepassing is. Meestal worden er nepadvertenties geplaatst (op Marktplaats of andere webshops) en betaalt het slachtoffer vervolgens zonder het product te ontvangen. Hiertoe worden valse namen en profielen gebruikt. Online betaalverzoeken via Tikkie bijvoorbeeld maken het voor oplichters veel makkelijker om op voorhand geld te ontvangen en vervolgens niets op te sturen. Het komt helaas ook vaak voor dat oplichters een verificatieverzoek sturen (regelmatig met ‘Tikkies’ van 1 cent) en vervolgens de rekening van het slachtoffer leeghalen als deze daarop klikt.
Voorbeeld oplichting via Marktplaats
Ryan heeft op Marktplaats een Playstation 4 gezien voor een erg mooie prijs. Hij is gelijk enthousiast en neemt contact op met de verkoper. Die zegt dat hij ver weg woont het de Playstation opstuurt nadat Ryan geld overmaakt. De verkoper stuurt een Tikkie en Ryan maakt het geld gelijk over. Hierna hoort Ryan niets meer van de verkoper en krijgt hij niets opgestuurd. Ryan beseft dat hij is opgelicht.
Ook wanneer de internetverkoper wel levert kan er sprake zijn van oplichting in de zin van de wet. Denk hierbij bijvoorbeeld aan situaties waarin de koper een nepproduct ontvangt of iets krijgt opgestuurd wat kapot is.
Hoe voorkom je dat je wordt opgelicht? Hiervoor is het natuurlijk aan te raden om, voordat je iets koopt via internet, goed onderzoek te doen naar de verkoper. Kijk bijvoorbeeld naar het profiel van de verkoper: bestaat deze al lang en heeft hij of zij al meer verkocht? Daarbij is het verstandig om na te denken of de prijs wel reëel is. Erg lage prijzen blijken vaak te mooi om waar te zijn. Belangrijkste is natuurlijk dat je nooit betaalt, zonder dat je iets ontvangen hebt of dat je bewijs hebt van dat het product is verzonden.
Ik ben opgelicht op internet: wat kan ik doen?
Wanneer je realiseert dat je bent opgelicht op internet is dat natuurlijk uitermate vervelend. Toch hoef je het er net bij te laten zitten en zijn er meerdere acties die je kunt ondernemen om je recht te halen.
Stuur een ingebrekestelling naar de verkoper en verzamel bewijzen
Zodra je vermoedt te zijn opgelicht, is het verstandig om de verkoper een ingebrekestelling te versturen. Simpel gezegd laat je die partij daarmee weten dat dit de laatste kans is om de oplichting ongedaan te maken voordat je verdere stappen onderneemt. Heeft dit geen effect? Verzamel dan zoveel mogelijk informatie over de koop en de verkoper. Dit is bijvoorbeeld de naam, het (mail)adres, telefoonnummer, IP-adres en de rekeningnummer van de verkoper. Deze informatie heb je later nodig als je aangifte bij de politie doet. Ook als je een civiele zaak wilt starten is het goed om zoveel mogelijk informatie over de oplichter te hebben. Sla tevens alle correspondentie die je met deze partij hebt gehad (via Marktplaatsberichten, Whatsapp of mail bijvoorbeeld) op.
Meld oplichting bij Marktplaats en doe aangifte bij de politie
Als je een nepadvertentie denkt te zien op Marktplaats kan je dit melden aan Marktplaats zelf. Zo voorkom je misschien dat andere mensen worden opgelicht. Als je zelf opgelicht bent, kan je aangifte doen bij de politie. Dit kan je doen via het Meldpunt Internetoplichting. Dan ontvangt Marktplaats ook deel van de aangifte, waarna ze mogelijk acties kunnen ondernemen.
Zoals gezegd moet je voor de aangifte zoveel mogelijk informatie hebben verzameld. Maak bijvoorbeeld screenshots van alles wat met de oplichting te maken heeft. Voor de rest geeft het aangifteformulier aan welke gegevens allemaal benodigd zijn.
Wat gebeurt er dan na de aangifte? Nadat de politie de aangifte ontvangen heeft, bepaalt het of ze een onderzoek gaan starten. Hierover stuurt de politie binnen tien weken een bericht naar degene die de aangifte heeft gedaan. Als er geen onderzoek wordt ingesteld, krijg je hiervan binnen zes maanden bericht. Wanneer er veel aanknopingspunten zijn (als er bijvoorbeeld meerdere aangiftes over dezelfde oplichting zijn gedaan) kan de politie een opsporingsonderzoek starten.
De politie ontvangt jaarlijks meer dan 40.000 aangiftes over internetoplichting. Daarom is de kans zeer groot dat de politie geen onderzoek start naar aanleiding van jouw aangifte. Ben je het niet eens met de beslissing van de politie om geen onderzoek te starten? Dan kan je beklag doen bij het Gerechtshof in Amsterdam.
Hoe krijg ik mijn geld terug nadat ik ben opgelicht op Marktplaats?
Via een aangifte bij de politie kan je je geld niet terugkrijgen. Toch wil je, zeker als het om een groot bedrag gaat, je geld graag terugzien. Hoe doe je dat dan? Om dit te kunnen realiseren moet je een civiele procedure starten bij de rechter. Als de oplichter strafrechtelijk wordt vervolgd na de aangifte, is de kans groot dat de rechter in de strafrechtelijke procedure een schadevergoeding toekent.
Leidt de aangifte niet tot een strafrechtelijk onderzoek? Ook dan kan je via de rechter je geld terugkrijgen. Als er namelijk niet of gebrekkig geleverd wordt, kan er sprake zijn van wanprestatie. De oplichter komt dan tekort in de nakoming van de gesloten koopovereenkomst. Voor de wanprestatie moet er in veel gevallen een ingebrekestelling worden verstuurd en moet verkoper in verzuim zijn. Bij wanprestatie heeft de koper in principe recht op nakoming en dus ontvangst van de overeengekomen goederen. Dit is bij oplichting op internet vaak niet mogelijk en in dat geval kan een schadevergoeding worden gevorderd.
In het geval dat je een juridische procedure start, kan je eventueel bij je rechtsbijstandsverzekeraar terecht voor juridische hulp.
Opgelicht op Marktplaats? Schakel een advocaat in
Zoals je hebt kunnen lezen is de kans erg groot dat de politie niets doet met je aangifte. Dit voelt natuurlijk bijzonder onrechtvaardig, zo kan de oplichter er namelijk gewoon vandoor gaan met jouw geld. Gaat het om een paar tientjes? Dan heeft het niet veel zin om een juridische procedure te starten. Gaat het om een groot bedrag? In dat geval is de kans aanzienlijk dat het loont om een schadevergoeding te vorderen bij de civiele rechter.
Voor het instellen van zo’n vordering heb je een advocaat nodig. Een advocaat gespecialiseerd in het aansprakelijkheidsrecht weet precies wat er nodig is om jouw geld te terug te krijgen. Ook in het geval dat je een product hebt ontvangen wat totaal niet overeenkomt met de advertentie en de verkoper niet mee wil werken aan een oplossing, kan een advocaat je helpen om jouw recht te halen.
Neem contact met ons op en wij koppelen je binnen een dag aan een ervaren advocaat in jouw regio die je verder helpt.