Het ondernemingsrecht is breed en bestaat uit vele regels, daarom kan het handig zijn om een advocaat te raadplegen als je vragen hebt.

Klik hier als je een vraag wil stellen aan één van onze advocaten »»

Welke onderwerpen vallen onder het ondernemingsrecht?

Alle juridische eisen die de wet stelt, de juridische instrumenten die een ondernemer ter beschikking staan bij de uitoefening van zijn bedrijf, algemene verbintenissen in het kader van de onderneming; het zijn zaken die men doorgaans onderbrengt bij het ondernemingsrecht. De structuur van een onderneming heeft direct invloed op de bedrijfsvoering. Voorts ziet het ondernemingsrecht op de dagelijkse praktijk van een onderneming. Het sluiten van contracten, contact met aandeelhouders, algemene voorwaarden, overname of splitsing van een onderneming, noem maar op.

Wat is een rechtspersoon?

De wet spreekt van 'rechtspersonen', dus een persoon uit de wet. Voor het vermogensrecht staat een rechtspersoon gelijk aan een normaal mens ('natuurlijk persoon'). Daardoor kan een rechtspersoon rechten en plichten hebben, overeenkomsten aangaan, failliet gaan etc. De wet maakt onderscheid tussen twee verschillende rechtspersonen: publiekrechtelijke rechtspersonen en privaatrechtelijke rechtspersonen. Met publiekrechtelijke rechtspersonen kan men niet ondernemen, met privaatrechtelijke rechtspersonen wel.

Privaatrechtelijke rechtspersonen

Privaatrechtelijke rechtspersonen ontstaan door een overeenkomst tussen twee of meerdere partijen op vrijwillige basis.

• Besloten vennootschap (bv)
• Naamloze vennootschap (nv)
• Stichting
• Vereniging (met beperkte of volledige rechtsbevoegdheid)
• Vereniging van Eigenaren (VvE)
• Coöperatie
• Onderlinge waarborgmaatschappij

Wat is een besloten vennootschap (bv)?

Een besloten vennootschap (bv) is een privaatrechtelijke rechtspersoon. Het kapitaal van een bv is verdeeld in aandelen. De aandelen zijn in bezit van aandeelhouders. De aandelen staan op naam van de aandeelhouders en zijn daardoor niet overdraagbaar. Dit is de reden dat de vennootschap besloten is; de aandelen zijn niet vrij overdraagbaar. De bv moet een register bijhouden waar alle aandeelhouders in staan geregistreerd. De aandeelhouders zijn beperkt aansprakelijk voor de schulden van de bv, dit betekent dat ze hooguit hun investering in de bv kunnen verliezen. Ze zijn niet persoonlijk aansprakelijk voor de schulden van de bv.

De dagelijkse leiding van een bv is in handen van het bestuur, zij vertegenwoordigen de bv. Het bestuur moet verantwoording afleggen aan de aandeelhouders tijdens de algemene vergadering van aandeelhouders (ava). Bij grote bv’s wordt er ook gewerkt met een raad van commissarissen, zij zijn verantwoordelijk voor het controleren van het bestuur. De bestuurders zijn niet aansprakelijk voor schulden van de bv, mits er geen sprake is van onbehoorlijk bestuur. Bij kleinere bv’s is het gebruikelijk om in plaats van een raad van commissarissen een directeur-grootaandeelhouder (dga) te hebben. Deze persoon is in bezit van alle aandelen en daardoor de enige directeur. De directeur-grootaandeelhouder loopt echter wel meer risico: de dga is persoonlijk aansprakelijk voor schulden die ontstaan door onbehoorlijk bestuur.

Voorbeeld:

Lisa uit Leeuwarden is directeur-grootaandeelhouder bij Bedrijf A. Ze sluit een contract af met Bedrijf B. Ze weet van te voren al dat wat er contractueel is afgesproken voor Bedrijf A niet haalbaar is, maar ze hoopt dat het later misschien wel haalbaar gaat worden. Na een paar maanden blijkt inderdaad dat Bedrijf A nooit kan voldoen aan de vereisten in het contract. Is Lisa hiervoor aansprakelijk? Ja, het wordt gezien als onbehoorlijk bestuur als een dga contracten afsluit die niet nagekomen kunnen worden. Lisa had het risico nooit mogen nemen.

Ben je bestuurder van een bv en is er een conflict met de aandeelhouders? Is er binnen jouw bv conflict tussen de verschillende aandeelhouders? Ben je aandeelhouder en weet je niet goed wat je rechten zijn? Schroom dan niet om optijd juridische hulp te zoeken. Het vennootschapsrecht is ingewikkeld en omvangrijk, het is daarom wijsheid om bijtijds een advocaat te raadplegen.

Wat is een naamloze vennootschap (nv)?

Een naamloze vennootschap (nv) is een privaatrechtelijke rechtspersoon. Het kapitaal van de nv is, net als bij de bv, verdeeld in aandelen, maar in tegenstelling tot de bv zijn deze aandelen wel vrij overdraagbaar. De aandelen staan dus niet op naam. Tevens heeft de vennootschap geen verplichting tot het bijhouden van een register. Ook bij de nv zijn de aandeelhouders beperkt aansprakelijk, net als bij de bv. Dit betekent dat ze hooguit hun investering in de nv kunnen verliezen. Ze zijn niet persoonlijk aansprakelijk voor de schulden van de nv. De dagelijkse leiding van de nv is in handen van de Raad van Bestuur (RvB). Het bestuur wordt door de algemene vergadering van aandeelhouders (ava) benoemd en ontslagen. Alleen bij de grotere naamloze vennootschappen is een Raad van Commissarissen verplicht. De bestuurders zijn niet aansprakelijk voor schulden van de nv, behalve als er sprake is van onbehoorlijk bestuur.

Om een nv op te richten is een startkapitaal van €45.000 nodig. Ook dit geld mag in natura worden geïnvesteerd in de bv door (bijvoorbeeld door een pand in te brengen) of door geld in te leggen.

Het kan zijn dat er een conflict ontstaat tussen de Raad van Bestuur en de aandeelhouders. Ook kan er frictie ontstaan binnen het bestuur zelf. Dit zijn lastige situaties en ingewikkelde vraagstukken waarbij aangeraden wordt om op tijd een advocaat in te schakelen.

Wat is een stichting?

Een stichting is een privaatrechtelijke rechtspersoon. Een stichting moet een bepaald doel verwezenlijken. Het is stichtingen toegestaan om winst te maken, maar de winst moet dan wel worden gebruikt voor het doel dat zij nastreven. Het doel dat ze nastreven mag niet bestaan uit het doen van uitkeringen aan de bestuurders en oprichters. En een stichting mag geen leden hebben. Binnen een stichting is een bestuur het enige verplichte orgaan.

Wat is een vereniging?

Er zijn twee soorten verenigingen: verenigingen met volledige rechtsbevoegdheid en verenigingen met beperkte rechtsbevoegdheid. Beiden zijn privaatrechtelijke rechtspersonen. Verenigingen mogen, net als stichtingen, winst maken, maar dit moet wel gebruikt worden om hun doel na te streven. Bij een vereniging wordt het bestuur vaak uit de leden gekozen.

Een vereniging met volledige rechtsbevoegdheid kan registergoederen verkrijgen en erfgenaam zijn. De bestuurders van zo’n vereniging zijn niet hoofdelijk aansprakelijk. Tevens moet de vereniging statuten hebben en ingeschreven worden in het handelsregister.

Een vereniging met een beperkte rechtsbevoegdheid kan registergoederen verkrijgen en geen erfgenaam zijn. Tevens zijn bestuurders van een vereniging hoofdelijk aansprakelijk. Een vereniging kan, in tegenstelling tot een stichting, wel leden hebben. Binnen een vereniging kunnen problemen ontstaan tussen de leden en het bestuur. Dit kan gaan over de communicatie tussen bestuur en de leden of over een besluit dat door het bestuur is genomen en waar leden het niet mee eens zijn. De leden kunnen eisen dat het bestuur vertrekt. Al deze punten leveren vervelende situaties is, dus vraag bij twijfel altijd advies aan een advocaat.

Wat is een Vereniging van Eigenaren?

Een Vereniging van Eigenaren is een privaatrechtelijke rechtspersoon. Een VvE bestaat uit personen die eigenaren zijn van appartementsrechten van de woningen die behoren tot een bepaald appartementencomplex. De VvE is verantwoordelijk voor de onderhoud van het gebouw. Tevens behartigt de VvE alle gemeenschappelijke belangen van de eigenaren.

Het bestuur van de VvE zit meestal voor onbepaalde tijd. Om het bestuur te ontslaan is er een meerderheid in de vergadering van eigenaren nodig.

Wat is een coöperatie?

Een coöperatie is privaatrechtelijke rechtspersoon. Het is een vereniging die bij een notariële akte wordt opgericht. Door het sluiten van overeenkomsten met haar leden, helpt de coöperatie de belangen van haar leden. De winst mag uitgekeerd worden aan de leden van de coöperatie.
Zorg dat de overeenkomst die je opstelt door een advocaat is gecheckt, zodat er achteraf geen problemen ontstaan.

Wat is een onderlinge waarborgmaatschappij?

De coöperatie en de onderlinge waarborgmaatschappij lijken op elkaar. Een onderlinge waarborgmaatschappij is een vereniging en door middel van een notariële akte wordt bepaald dat het gaat om een onderlinge waarborgmaatschappij. In principe zijn dus de regels die gelden voor verenigingen van toepassing. Een onderlinge waarborgmaatschappij mag alleen het verzekeringsbedrijf uitoefenen, dit moet ook in de statuten worden opgenomen.

Hoe wissel je van rechtsvorm?

Een wijziging in de rechtsvorm brengt veel administratieve en fiscale vragen met zich mee. Het is ten zeerste aan te raden om bij dit proces hulp in te winnen. De verandering van rechtsvorm moet worden gemeld bij de Kamer van Koophandel en bij de Belastingdienst.

In principe wordt het wisselen van rechtsvorm gezien als het staking van de ondernemingsactiviteiten. Naar welke rechtsvorm er ook gewisseld wordt; in de meeste gevallen moet de stakingswinst worden berekend. Stakingswinst is het verschil tussen de boekwaarde van de onderneming en de werkelijke waarde van je inkomen in het jaar van staking. Het berekenen van deze winst is ingewikkeld, laat je daarom goed adviseren hierover. Over de stakingswinst moet je inkomstenbelasting afdragen. Niet in alle gevallen hoeft u fiscaal af te rekenen, het is verstandig om bij dit proces een advocaat te betrekken.

Voorbeeld

Tessa uit Leiden heeft een eenmanszaak. Haar bedrijf loopt zo goed dat een investeerder fors wil investeren in haar bedrijf. Ze wil niet meer persoonlijk aansprakelijk kunnen worden gesteld, daarom wil ze haar eenmanszaak omzetten in een bv. Tessa moet gaan uitzoeken wat haar stakingswinst is. Ze brengt haar eenmanszaak niet in in een bestaande bv, dus ze zal fiscaal moeten afrekenen. Omdat er sprake is van een nieuwe bv zal ze haar loonadministratie – voor zover ze die heeft – moeten afsluiten. De nieuwe bv is pas geldig op het moment dat de notariële akte is ondertekend.

Personenvennootschappen

Onderstaande vennootschappen, ook wel personenvennootschappen genoemd, hebben geen rechtspersoonlijkheid. Alle personenvennootschappen vallen voor de wet onder de regels van de maatschap. Er zijn geen oprichtingsvereisten bij het oprichten van een personenvennootschap.

• Maatschap: een overeenkomst waarbij twee personen of meer afspraken om samen iets in gemeenschap te brengen (denk aan arbeid) en de winst daaruit te verdelen. De winst moet verdeeld worden, volgens de wet mag de winst niet gaan naar één persoon. Er kan wel worden afgesproken dat één van de vennoten het verlies op zich zal nemen.
• Vennootschap onder firma (vof): is een samenwerkingsverband tussen rechtspersonen of natuurlijke personen. De vennoten zijn voor de gemaakte schulden hoofdelijk aansprakelijk.
• Commanditaire vennootschap (‘vennootschap en commandite’): dit is een speciale vorm van de vof. De beherende vennoten binnen de cv zijn bevoegd om te handelen namens de vennootschap. De stille vennoten (ook wel commanditaire vennoten) hebben alleen financiële inbreng en zijn dus niet bevoegd om te handelen in naam van de vennootschap. De vennoten, zowel stil als beherend, zijn hoofdelijk aansprakelijk.

Eenmanszaak

De naam suggereert het al; bij een eenmanszaak is één persoon verantwoordelijk voor het bedrijf. Een eenmanszaak heeft geen rechtspersoonlijkheid, alleen een natuurlijk persoon kan een eenmanszaak starten. Dit betekent ook dat die ene persoon persoonlijk aansprakelijk is.

Hoe richt ik een bedrijf op?

Bij het oprichten van een bedrijf komt veel kijken. Het is daarom zeer gebruikelijk om een ondernemingsplan te schrijven. Denk daarbij aan de volgende punten:

1. Hoe wil je je onderneming vormgeven en voor welke rechtsvorm kies je?
2. Wat is het doel van het bedrijf en hoe ga je dit doel realiseren?
3. Met welke regelgeving moet je rekening houden?
4. Zijn de financiën op orde?
5. Naast het ondernemingsplan zijn er ook andere punten waar je rekening mee moet houden, denk aan aansprakelijkheid en belastingen.

Hoe werkt de beëindigen van een bedrijf?

Om verschillende redenen kan het zo zijn dat je met je bedrijf wil stoppen (zie ook faillissement). Het is verstandig om onderstaande punten in acht te nemen als je met je bedrijf wil stoppen.

1. Je moet je uitschrijven bij het Handelsregister van de Kamer van Koophandel. Let op: denk goed na of je een uitkering wil aanvragen, zie punt 6;
2. Controleer je uitschrijving ook bij de Belastingdienst. De Kamer van Koophandel geeft je uitschrijving door aan de Belastingdienst, hier hoef je dus zelf niets aan te doen;
3. Heb je een bedrijfsverzekering? Zeg de verzekering op;
4. Heb je een website? Dan is het handig om de domeinnaam op te zeggen;
5. Controleer of je aanspraak kan maken op de stakingsaftrek;
6. Het kan zijn dat je aanspraak kan maken op financiële ondersteuning. Let op: voorwaarde bij sommige uitkeringen is dat je nog ingeschreven staat bij het Handelsregister;
7. Bewaar je administratie minimaal 7 jaar. Dit mag digitaal.

Heb je vragen over het oprichten of het beëindigen van een onderneming? Onze advocaten kunnen je daar goed bij helpen.

Hoe werkt de overname van een bedrijf?

Het gebeurt vaak dat bedrijven worden overgenomen. Het kan zo zijn dat jouw bedrijf een ander bedrijf overneemt, of dat jouw bedrijf door een ander bedrijf wordt overgenomen. Beiden mogelijkheden hebben in ieder geval grote invloed op de bedrijfsvoering. Van te voren moet je daarom goed nadenken over de gevolgen van een overname. Handel het niet te snel af!

Een bedrijf overnemen gaat via de volgende stappen:

1. De onderneming wordt door een externe partij gewaardeerd;
2. Er wordt onderhandeld tussen de partijen over alle voorwaarden en de overnameprijs;
3. Alles wat is afgesproken moet op de juiste manier in een contract worden opgenomen;
4. De contracten moeten worden voorgelegd aan de notaris.

Het is ook mogelijk een bedrijf over te nemen via franchising.

Wat is een fusie?

Fuseren heeft veel weg van overnemen; toch is het niet hetzelfde. Bij een fusie is het meestal zo dat het ene bedrijf wordt ‘opgeslokt’ door het andere bedrijf. Er zijn drie manieren om te fuseren.

Bedrijfsfusie

De bedrijfsfusie wordt ook wel een activa-passiva-transactie genoemd. Alle activa en passiva worden overgedragen aan het bedrijf dat overneemt. Onder activa worden gebouwen, auto’s, inventaris, vorderingen etc. verstaan. Onder passiva worden leningen verstaan. Na de fusie is het bedrijf dat is overgenomen ‘leeg’, ze hebben alleen nog het geld dat ze hebben ontvangen door de fusie. Het kopende bedrijf heeft de keuze om te kiezen welke zaken worden overgenomen, de onaantrekkelijke zaken zoals schulden hoeven dus niet te worden overgenomen. Deze fusie duurt vaak lang, omdat alle zaken apart moeten worden overgedragen volgens de geldende regels.

Voorbeeld bedrijfsfusie:

Het bedrijf van Klaas uit Emmen gaat fuseren met het bedrijf van Piet uit Almere. Het bedrijf van Klaas draagt al zijn activa (gebouwen, inventaris, vorderingen) over aan het bedrijf van Piet. Ook alle passiva worden overgedragen (leningen). Het bedrijf van Klaas blijft na de fusie bestaan, maar is ‘leeg’, het enige wat nog in het bedrijf zit is het geld dat Piet aan Klaas heeft betaald voor de fusie. Alle goederen moeten bij deze fusie apart worden overgedragen. Piet kan ervoor kiezen om de zaken die onaantrekkelijk zijn niet te kopen, deze zaken blijven dan in het bedrijf van Klaas. Denk hierbij aan schulden. Dit zal wel betekenen dat Piet meer aan Klaas zal gaan betalen, omdat Klaas dus achterblijft met de schulden.

Aandelenfusie

De aandeelhouders dragen bij deze fusie hun aandelen over. De aandeelhouders krijgen vanzelfsprekend in ruil voor de aandelen hun geld terug. Het bedrijf dat overneemt moet een meerderheid van de aandelen kopen, waardoor ze controle over het bedrijf krijgen. Alleen aandelen kunnen bij deze fusie worden overgenomen, activa en passiva worden niet overgenomen. Het is daardoor een ‘makkelijkere’ fusie dan de bedrijfsfusie.

Voorbeeld aandelenfusie:

De aandeelhouders van bedrijf A uit Amersfoort dragen hun aandelen over aan bedrijf B uit Woerden. In ruil voor hun aandelen krijgen de aandeelhouders van bedrijf A hun geld terug. Alleen de aandelen van bedrijf A worden door bedrijf B overgenomen, de bedrijfsmiddelen niet.

Juridische fusie

Alleen rechtspersonen kunnen via deze fusie fuseren. Het moet gaan om twee dezelfde rechtspersonen (de bv en de nv worden gezien als dezelfde rechtsvorm). Als twee verschillende rechtspersonen willen fuseren is dat pas mogelijk als één van beiden wordt omgezet. Bij deze fusie worden alle bedrijfsmiddelen in één nieuwe rechtspersoon bijeengebracht. De aandeelhouders gaan ook over naar de nieuwe rechtspersoon.

Voorbeeld juridische fusie:

Rechtspersoon X uit Nieuwegein en rechtspersoon Y uit Scheveningen zijn twee dezelfde rechtspersonen en kunnen daarom juridisch fuseren. Alle bedrijfsmiddelen van rechtspersoon X en rechtspersoon Y worden onder één nieuw rechtspersoon samengebracht: rechtspersoon Z. Alle aandeelhouders van de rechtspersonen X en Y gaan over naar rechtspersoon Z.

Het is verstandig om bij een fusie of een overname een advocaat raad te plegen. Onze advocaten staan voor je klaar. Klik hier om een opdracht te plaatsen »»

Geschillen

Waar ondernomen wordt ontstaan geschillen, en dan wordt het ondernemingsrecht echt relevant. Leveranciers gaan failliet, hoe kun je als ondernemer (en schuldeiser) verhaal halen? Incasso blijkt nodig om je geld te krijgen, hoe werkt dat? En wat als de normale route tot niets leidt? Er ontstaat verschil van inzicht tussen je aandeelhouders, of bestuurders van je onderneming worden aansprakelijk gesteld omdat zij de taken niet naar behoren uitvoeren. Of er moet een complexe, fiscale samenwerkingsovereenkomst opgesteld worden. Je ziet, veel dingen die raken aan het Nederlandse en soms zelfs het internationale recht.

Zie ook:

• Overeenkomsten
• Rechtsvormen
• Bestuurdersaansprakelijkheid
• Familiebedrijf
• Overig

advocaatzoeken.nl heeft een keur aan advocaten beschikbaar – gespecialiseerd in het midden- en kleinbedrijf en de grotere handelsfirma’s – die goed thuis zijn in de juridische materie aangaande handel en ondernemen.

Heb je al een huisadvocaat die betrokken is bij jouw onderneming, maar wil je toch eens kijken of de prijs-kwaliteit marktconform is? Plaats een opdracht op advocaatzoeken.nl. Vergelijk de geselecteerde advocaten en kies, voor een vrijblijvend eerste contact, de advocaat die matcht met jouw wensen.

Maak direct hier je opdracht aan en vind een advocaat die jou helpt bij je vragen over ondernemingsrecht »»

_{© advocaatzoeken.nl}