Hoe nu verder? 

Plaats opdracht

Huiselijk geweld als misdrijf

Huiselijk geweld is een misdrijf dat plaatsvindt binnen de huiselijke sfeer. Het kan tevens worden gekwalificeerd als geweldsdelict binnen de categorie misdrijven. Huiselijk geweld is een bijzondere vorm van geweld. De psychische achtergrond van een verdachte is van belang bij de beoordeling hoe de situatie aangepakt dient te worden. Wat heeft verdachte meegemaakt in zijn leven? Waarom steeds hetzelfde slachtoffer of juist steeds een ander? Hoe kan huiselijk geweld stoppen?

Wat te doen bij huiselijk geweld?

Je kunt over verschillende manieren betrokken zijn geweest bij huiselijk geweld. Heb je zelf huishoudelijk geweld gepleegd? Zoek je hulp nadat je slachtoffer bent geworden van huishoudelijk geweld of heb je huishoudelijk geweld waargenomen? In al deze situaties is het raadzaam juridisch advies in te winnen.

Verdachte
Aangezien wordt vereist dat het geweld binnen huiselijke sfeer geschiedt, kunnen enkel familiaire personen, te weten (ex-) partners, gezinsleden en familieleden, of huisvrienden worden aangemerkt als verdachte van huiselijk geweld. Als verdachte heb je behoefte aan een advocaat vanaf het moment dat je verdacht wordt van het plegen van huiselijk geweld. Een advocaat kan je wijzen op je rechten, zal je procespositie kunnen versterken door je te ondersteunen bij het verzamelen van bewijs of te adviseren over een verklaring die je wel of niet moet geven.

Slachtoffer
Iedereen kan slachtoffer worden van huiselijk geweld: kinderen, volwassen, mannen en vrouwen. Indien je aangifte doet van huiselijk geweld kan het inwinnen van juridisch advies van belang zijn om dezelfde redenen als een verdachte. Echter bestaat er voor het slachtoffer nóg een mogelijkheid: het vorderen van een schadevergoeding. Een advocaat kan je helpen bij het aanvragen van een schadevergoeding.

Getuige
Een getuige van huiselijk geweld kan van grote waarde zijn voor het latere proces. Een getuige heeft de mogelijkheid om een verklaring af te leggen. Deze verklaring dient uiteindelijk als bewijs voor het wel of niet begaan van het huiselijk geweld. Het ondervragen van getuigen zal in het in geval dat een verdachte of slachtoffer zelf de getuige heeft opgeroepen, door een advocaat geschieden.

Wanneer is sprake van huiselijk geweld?

Je kunt natuurlijk niet zomaar aannemen dat er sprake is van huiselijk geweld. Zoals al eerder benoemd dient het geweld te geschieden binnen huiselijke sfeer. 

Voorbeeld
Het is 18:00 uur, etenstijd. Terwijl de aardappelen aan het koken zijn, dek jij de tafel. Je bent in gedachten verzonken en hoort niet dat je man net thuis komt van een lange en vermoeide werkdag. Als je je omdraait om de borden op tafel te zetten, schrik je dat je man plots in de deuropening staat. De borden vallen in scherven op de grond. Je man, die wellicht al geïrriteerd was door zijn werkdag, wordt woest bij het zien van je onhandigheid. Hij pakt je stevig vast en spreekt je toe: ‘hoe kun je dit laten gebeuren? Weet je wel hoe duur die borden zijn?’ Je duikt in elkaar en weet al wat er gaat komen. Om je een lesje te leren zodat je het de volgende keer zodat je de volgende keer beter zult opletten, geeft hij je een klap in je gezicht.

Dit is een duidelijk voorbeeld waarbij het duidelijk wordt dat er sprake is van huiselijk geweld, omdat de ene echtgenoot de andere een klap in het gezicht geeft. Overigens, fysiek geweld is niet vereist voor de kwalificatie 'huiselijk geweld', ook bedreigen van het slachtoffer behoort tot huiselijk geweld.

Om te bewijzen dat er sprake is van huiselijk geweld kunnen er medische gegevens worden opgevraagd of vaststelling van letsel door de politie worden afgegeven. Ook een getuigenverklaringen kan de bewijsvoering ondersteunen. De aangifte zelf geldt ook als bewijs dat er sprake is geweest van huiselijk geweld, maar dient altijd ondersteund te worden door ander bewijs.

Huiselijk geweld melden

Indien je slachtoffer bent van huiselijk geweld kun je dit melden bij de politie. Dit kan telefonisch (telefoonnummer 0900-8844) of je kunt de aangifte op het politiebureau afhandelen.

Is aangifte noodzakelijk? Dit is niet noodzakelijk. Het zal het proces bevorderen, maar de rechter heeft bevoegdheid om de zaak af te handelen zonder aangifte.

Verschillende vormen huiselijk geweld

Huiselijk geweld kan plaatsvinden tussen mannen, vrouw, ouderen, jongeren etc. Dat houdt in dat voor bepaalde categorieën andere omstandigheden gelden. Verschillende vormen van huiselijk geweld worden hieronder beschreven.

Kindermishandeling

Kindermishandeling vindt enkel plaats als het slachtoffer de leeftijd van 18 jaar nog niet heeft bereikt. Indien er sprake is van een kindermishandeling wordt er op vele sites hulp aan het kind geboden. Een voorbeeld hiervan is www.kindertelefoon.nl.

Eergerelateerd geweld

Deze vorm van huiselijk geweld ziet op het behouden van de familie-eer. Het slachtoffer heeft in dit soort situaties de eer van de familie aangetast.

Voorbeeld
Je bent grootgebracht door je ouders die beiden zeer gelovig zijn. Er wordt binnen het geloof verplicht dat elke vrouw minimaal twee kinderen dient te baren. Echter besluit jij om maar één kind te krijgen. Die valt voor je ouders niet te accepteren en het dorp spreekt er schande over.

Ouderenmishandeling

De slachtoffers die de 65 jaar zijn gepasseerd, vallen in de categorie 'ouderenmishandeling'. Aangezien ouderen vaak in een thuis worden verzorgd, valt mishandeling door een hulpverlener ook binnen de huiselijke sfeer.

Hoe verloopt een verhoor?

Stel dat je als verdachte wordt aangemerkt van huiselijk geweld. Dan is het raadzaam om je vanaf het begin te laten bijstaan door een advocaat. Er zal namelijk in eerste instantie een verhoor plaatsvinden. Dit verhoor zal door de politie op het politiebureau worden afgenomen. Een advocaat heeft de mogelijkheid om voorafgaand aan dit verhoor je te adviseren over de kans van slagen van het proces, in welke gevallen het verstandig is om een beroep op je zwijgrecht te doen en wat je juist wel of niet kunt verklaren.

Procedure

De mogelijkheid bestaat dat het Openbaar Ministerie de zaak al behandelt, in dat geval wordt deze niet ook aan een rechter voorgelegd.

Uit huiselijk geweld zal vaak niet enkel een strafrechtelijke procedure volgen. Indien je wel wordt doorverwezen naar een strafrechter, dan zal juridische bijstand van een advocaat je kunnen helpen om je procespositie te versterken.

Aangezien er in sommige gevallen sprake is van letselschade kan er tevens een procedure worden gestart om schadevergoeding te vorderen. Deze schadevergoeding kun je vorderen voor jezelf en je kinderen, mits zij een rol in de situatie hebben gespeeld. Het vorderen van een schadevergoeding wordt in de meeste gevallen door een kantonrechter behandeld. Enkel in het geval dat een uitzonderlijk hoge schadevergoeding wordt geëist, bijvoorbeeld €30.000,- , kan de zaak bij de civiele rechter worden afgehandeld.

Tijdens een procedure is het raadzaam om je te laten adviseren en wellicht te laten bijstaan door een advocaat. Hij of zij heeft de mogelijkheid om je te informeren over de procedure en de rechten die u hierbij heeft, zoals het zwijgrecht. Daarnaast is hij of zij aanwezig bij de zitting en kan hierbij als begeleider functioneren. Het verloop van de procedure is vergelijkbaar met het verloop van een procedure voor geweldsdelicten.

Straffen bij huiselijk geweld

Veel misdrijven worden bestraft door middel van een gevangenisstraf of strafbeschikking. Deze straffen zien niet op een oplossing voor het probleem, maar is gericht om op deze manier wel te voorkomen dat verdachte nogmaals het misdrijf zal begaan. De straf die wordt opgelegd bij een delict zoals huiselijk geweld, ziet tevens op het voorkomen van herhaling van het misdrijf. Echter kan dit doel in veel gevallen pas bereikt worden op het moment dat het kernprobleem gevonden is. Niet enkel het misdrijf dient als kernprobleem. Er schuilt vaak een psychologische problematiek achter.

Huiselijk geweld leidt vaak tot een voorwaardelijke straf. Deze voorwaardelijke straf houdt bijvoorbeeld toezicht door de reclassering, ambulante behandeling of een gedragsinterventie in. Als er een hulpverleningsmaatregel wordt opgelegd kan dit vaak ondersteund worden door bijvoorbeeld een straatverbod of contactverbod. Het zijn vrijheidsbeperkende maatregelen die als bijzondere voorwaarden mogen worden opgenomen bij de strafbepaling. De maatregelen die kunnen worden genomen bij huiselijk geweld worden later uitgebreid beschreven.

Er bestaat een mogelijkheid om de strafbepaling te verhogen, maar in veel gevallen niet om deze te verlagen. Omstandigheden waarbij het lijkt alsof er een verlaging van de strafbepaling toegepast kan worden, wordt niet geaccepteerd vanwege het feit dat het kernprobleem vaak nog niet opgelost is. Een uitzondering hierop is dat er actief hulp wordt gezocht door de verdachte zelf en dat de hulp wordt aanvaard. Verhogende omstandigheden zijn onder andere het niet mee werken aan een onderzoek of behandeling. Een ander voorbeeld van een strafverzwarende omstandigheid is een mishandeling van een kind door zijn vader. Aangezien het een gezinslid betreft, kan dit als verzwarende omstandigheid worden beschouwd.

Straffen die nooit worden opgelegd als er sprake is van huiselijk geweld zijn: een boete en een kale werkstraf. Deze straffen zullen niet tot een oplossing van de psychische problematiek leiden. Een boete valt namelijk vaak binnen het vermogen van de huiselijke sfeer en zo loop je het risico dat je als slachtoffer zelf de boete betaald. En ten aanzien van de kale werkstraf lijkt het een verplaatst probleem. De werkstraf zorgt ervoor dat het kernprobleem niet verholpen zal worden en dat na deze straf het huiselijk geweld wellicht zal voortduren.

Maatregelen bij huiselijk geweld

Het voorkómen van huiselijk geweld is - uiteraard - wenselijk. Dat is de reden dat een officier van justitie of de burgemeester kan besluiten om een pleger van huiselijk geweld een huisverbod op te leggen. Een huisverbod houdt in dat het binnentreden van zijn of haar huis wordt verboden. Daarnaast houdt dit een contactverbod in. Dit werkt tegen het slachtoffer en eventueel betrokkene zoals kinderen. Het betreft een periode van tien dagen. Deze periode kan worden gebruikt om het proces tegen de pleger van het huiselijk geweld in gang te zetten zonder dat de situatie ondertussen nog verder uit de hand loopt. Mocht het nodig zijn, dan is het mogelijk dat het huisverbod wordt verlengd tot maximaal vier weken.

Het komt voor dat een verdachte zich niet houdt aan het huisverbod, omdat hij of zij ervan overtuigd is dat er geen huiselijk geweld heeft plaatsgevonden. Er bestaat dan nog een mogelijkheid dat je, als je het niet eens bent met het huisverbod, in beroep gaat bij de bestuursrechter. Een advocaat kan samen met jou een beroepsschrift indienen en uiteindelijk je bijstaan tijdens de procedure.

Het schenden van een huisverbod kan een maximale gevangenisstraf opleveren van twee jaar.

Als sprake is van kindermishandeling of ouderenmishandeling, zijn er meer maatregelen mogelijk. Zo is er Jeugdbescherming die optreedt indien het kind in gevaar is omdat de ouders niet open staan voor hulpverlening. Dit omzeilt tevens het vereiste dat een kind toestemming van ouders dient te hebben om hulpverlening te verkrijgen.

Bij ouderenmishandeling worden voornamelijk preventieve maatregelen getroffen. Mishandeling vloeit vaak voort uit een frustratie of onbesproken probleem. Door dit probleem bespreekbaar te maken, bijvoorbeeld de overbelasting van mantelzorgers, kan huiselijk geweld sneller erkend worden. Zo worden er projecten opgezet door gemeenten om verzorgers te leren hoe zij kunnen communiceren over huiselijk geweld met ouderen.

Huiselijk geweld als geweldsdelict

Huiselijk geweld wordt beschouwd als geweldsdelict. Het onderwerp geweldsdelicten zal aanvullende informatie geven betreffende de procedure, maatregelen en kosten van de advocaat.

Leg direct je vraag voor aan een advocaat